Martyna Dominiczak | Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu | kierunek Gospodarka Turystyczna

Wolsztyn jest znany głównie z parowozów, które są ważną częścią promocji tego miasta. Na przestrzeni lat przyciągały one turystów z różnych części świata, między innymi z Japonii. W latach pandemii frekwencja w parowozowni Wolsztyn spadła w porównaniu do lat wcześniejszych (Kruczek i Nowak, 2023, s. 79). Obecnie liczba odwiedzających rośnie, jednak przychód z przejazdów nie wystarcza na pokrycie napraw lokomotyw (Krawczyk, 2021). Interesującą jest kwestia jakie możliwości związane z innymi formami turystyki ma Wolsztyn, które mogą być przedmiotem zainteresowania turystów polskich jak i zagranicznych.

Przykładem może być wypoczynek aktywny podczas przejażdżki rowerem na jednej ze ścieżek rowerowych, uprawianie sportów wodnych nad Jeziorem Wolsztyńskim czy też turystyka festiwalowa w postaci Czystego Country lub Dni Jezior i Ziemi Wolsztyńskiej. Liczba udostępnionych przez Urząd Miejski w Wolsztynie postów w mediach społecznościowych pokazuje jednak, że informacje na temat tych form wypoczynku są w pewnym stopniu pomijane. Zasadnym jest zatem pytanie, dlaczego miasto skupia się na parowozowni, jednocześnie posiadając infrastrukturę, która mogłaby zaspokoić potrzeby turystów, którzy są świadomi tego, jak pozytywny wpływ na zdrowie i samopoczucie ma uprawianie sportu oraz kontakt z naturą.

W pracy badano rolę turystyki jako funkcji gospodarczej regionu, koncentrując się na możliwości jej kształtowania i promowania możliwości promocji i rozwoju turystyki gminy Wolsztyn. Dokonano tego na podstawie analizy perspektywy regionu turystycznego, identyfikacji elementów atrakcyjności turystycznej i potencjału turystycznego, a także motywów i celów wyjazdu. Do wykonania kompleksowej analizy, w pracy wykorzystano podejście macierzowe w postaci macierzy McKinseya, która została zmodyfikowana według potrzeb zarządzania strategicznego jednostek przestrzennych.

Promocja miasta i gminy Wolsztyn w mediach społecznościowych

W celu zbadania, jakiego rodzaju treści udostępniane są przez Urząd Miejski w Wolsztynie na wyżej wymienionych mediach społecznościowych, posty udostępniane na nich zostały skategoryzowane według poszczególnych subproduktów terytorialnych.

Urząd Miejski w Wolsztynie w latach 2022-2023 był najaktywniejszy na Facebooku, gdyż przez 2 lata udostępnił niemalże 900 postów. Treściami najczęściej udostępnianymi na tej platformie były posty związane z subproduktami turystycznymi należącymi do kategorii: turystycznych, inwestycyjnych, oświatowo-kulturalnych, rekreacyjno-sportowych oraz publicznych. Na drugim miejscu plasuje się konto Urzędu Miejskiego w Wolsztynie prowadzone na Instagramie z łączną liczbą 24 postów udostępnionych na tej platformie, z treściami w kategorii turystycznych i oświatowo-kulturalnych subproduktów turystycznych.

Analiza działań promocyjnych według form turystyki

Posty udostępnianie przez Biuro Promocji i Turystyki skupiają się głównie na turystyce wypoczynkowej i poznawczej, znaczenie mają również turystyka sportowa oraz towarzyska. Tabela 9 pokazuje również, że Biuro Promocji i Turystyki w latach 2022-2023 promowało niemalże wszystkie formy turystyki.

Biuro Promocji i Turystyki w Wolsztynie na przestrzeni 2022 i 2023 roku udostępniło 182 posty promujące różnego typu aktywności związane z turystyką w gminie. Ponad jedna trzecia (64) z nich nawiązywała do tematyki parowozów.

Macierz atrakcyjności kluczowych form turystyki w gminie Wolsztyn

W celu identyfikacji form turystyki charakteryzujących się najmocniejszym potencjałem rozwojowym i marketingowym wykorzystano podejście macierzowe (analizę krzyżową) stosowane w praktyce planowania strategicznego korporacji, zaadoptowane do potrzeb zarządzania strategicznego jednostek przestrzennych (obszarowych), takich jak jednostki samorządu terytorialnego lub regiony turystyczne. Ogólną cechą podejścia macierzowego jest porównanie potencjału własnego produktów w stosunku do ich potencjału konkurencyjnego.

Koncepcja Macierzy McKinseya, nazywana również macierzą atrakcyjności produktu/atrakcyjności rynku, powstała na początku lat 70 XX wieku. Została opracowana przez firmę General Electric Corporation, która współpracowała z firmą McKinsey.

Na konstrukcję macierzy McKinseya wpływ mają dwie główne zasady. Pierwsza z nich mówi o tym, że firma powinna koncentrować się na działalności w najbardziej atrakcyjnych sektorach oraz eliminować produkty z mniej atrakcyjnych obszarów. Drugą zasadą jest to, że przedsiębiorstwo powinno inwestować w produkty, które mają silną pozycję konkurencyjną i wycofywać się z tych o słabszej pozycji. Aby określić atrakcyjność przemysłu, ocenioną w perspektywie długoterminowej i pozycję konkurencyjną przedsiębiorstwa na podstawie listy kluczowych czynników sukcesu, należy wykorzystać dziewięciopolową macierz (Gierszewska i Romanowska, 2017, s. 174).

Macierz McKinseya można modyfikować, w zależności od potrzeb. Jedną z analiz przeprowadzonych na zmodyfikowanej macierzy jest analiza obszarowych produktów turystycznych. Na jej podstawie przeprowadzono analizę form turystyki w gminie Wolsztyn. Kryterium wyboru formy turystyki była intensywność promocji liczona w postach w medaich społecznościowych mierzona co najmniej ośmioma postami w latach 2022-2023. Posty kwalifikujące się do danego typu turystyki dotyczyły natomiast:

• turystyka poznawcza — wydarzenia związane z parowozami, lokalne obchody, wernisaże, wydarzenia związane ze świętami,
• turystyka wypoczynkowa — festiwale, imprezy okolicznościowe, wypoczynek na łonie natury, krajobraz przyrody,
• turystyka towarzyska — wydarzenia rodzinne (np. pikniki rodzinne),
• turystyka sportowa — imprezy, wydarzenia, infrastruktura związane ze sportem,
• turystyka biznesowa — udział w targach turystycznych, wizyty radiowe.

Każda z form podlegało ocenie pod kątem potencjału konkurencyjnego i potencjału rynkowego, w ramach których wyznaczono odpowiednie kryteria. Każde z kryteriów oceniono w skali od 0 do 3 punktów.

Pozycje poszczególnych rodzajów turystyki na wykresie punktowym wskazują, że Urząd Gminy Wolsztyn powinien wesprzeć marketingowo turystykę poznawczą na swoim terenie, tym samym przyczyniając się do wzrostu jej popularności i umacniając jej pozycję na rynku. Turystyka wypoczynkowa oraz sportowa również powinna otrzymać wsparcie w zakresie marketingu, jednocześnie powinny temu towarzyszyć obserwacja otoczenia w celu adaptacji do trendów i wyróżnienia produktu lub podążania za ruchami konkurencji oraz stały rozwój infrastruktury, podnoszący atrakcyjność danego typu turystyki na terenie gminy. W przypadku turystyki towarzyskiej i biznesowej gmina powinna stale monitorować oraz wspierać ich rozwój, jednocześnie obserwując działania otoczenia i konkurencji oraz inwestować w rozwój przeznaczonej do tego typu turystyki infrastruktury.

Powyższy tekst stanowi fragmenty pracy licecncjackiej pt. „Możliwości rozwoju i promocji turystyki w gminie Wolsztyn” napisanej pod kierunkiem dr. hab. Piotra Zmyślonego w ramach seminarium „Międzynarodowe aspekty rozwoju turystyki miejskiej i biznesowej” oraz obronionej 4 lipca 2024 roku w Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu.

Fot. Martyna Dominiczak.