Pod koniec 2021 roku zapowiedzi zmian w tzw. systemie organizacyjnym turystyki^* oraz wprowadzenia opłaty turystycznej okazały się – spodziewanie – didaskaliami administracyjnymi. Ale system jest na tyle złożony, że nadal się kształtuje. Dotyczy to przede wszystkim jego najsłabiej umocowanych w systemie elementów, czyli LOT–ów. Powszechnie uważane za pokrzywdzone w strukturze i kompetencjach stały się – znów spodziewanie – podstawową, najbardziej innowacyjną, a do tego stabilną i najbadziej samodzielną częścią systemu. Myślę tu jednak o jednym ich typie – metropolitalnych organizacjach turystycznych (dalej: MOT).

Stało się to w czasie, gdy pandemia zdemolowała turystykę miejską najmocniej, w efekcie czego jej dwa silniki – przyjazdy z zagranicy oraz branża spotkań i wydarzeń – wciąż rzężą. Dodatkowo szczebel centralny nadal „przerzuca” koszty funkcjonowania wielu dóbr publicznych na samorządy, co najsilniej odczuwają właśnie władze dużych miast, szukając oszczędności gdzie to tylko możliwe. A mimo to, w tym roku stało się jasne, że poziom budżetów MOT-ów jest co najmniej porównywalny do budżetów ROT-ów. To także MOT-y najszybciej i najskuteczniej wypełniły rolę wsparcia informacyjnego i doradczego dla przedsiębiorców turystycznych w czasie pandemii. Było to możliwe dlatego, że wypełniały one tę rolę dość skutecznie już wcześniej, czego nie można napisać o pozostałych rodzajach OT. W końcu wreszcie, w tym roku ich liczba zaczęła się kompletować. Jeszcze w czerwcu 2020 roku została zarejestrowana Lokalna Organizacja Turystyczna Metropolia Lublin, a już w tym roku w Krakowie – po krakowsku – rozpoczęto debatę na temat konieczności utworzenia miejskiej OT, a w listopadzie z kolei powołana została Wrocławska Organizacja Turystyczna.

A warto dodać, że jeszcze w poprzednim roku, podczas pierwszej fali pandemii istniejące metropolitalne organizacje turystyczne wzmocniły swoją wewnętrzną sieć, próbując się we wspólnej kampanii marketingowej tworzonej w trybie błyskawicznym i elastycznym, co obecnie jest standardem na wielu rynkach. Nie ma sensu mówić o jej bezpośrednim oddziaływaniu, ponieważ opierała się na prostym dodawaniu zasięgów, czyli wzajemnym wykorzystaniu posiadanych kanałów komunikacji online. Głównie chodziło o to, żeby sprawdzić się we wspólnym działaniu marketingowym. Okazuje się, że jest ono równie silne jak wspólnie odczuwane wyzwania zarządcze, które sprawiają, że MOT w większości spraw mówią już silnym wspólnym głosem. Domykanie liczby MOT jest zatem naturalnym etapem ewolucji systemu, niezależnie od tego, w jakim stopniu jest przyspieszone przez pandemię oraz zachowania zgodne z teorią racjonalnych oczekiwań w kontekście potencjalnej opłaty turystycznej. Rozmowy na temat sformalizowania tego typu OT są uzasadnione.

2021 był też rokiem rozwoju systemu na szczeblu regionalnych organizacji turystycznych. Ich wzajemne powiązania są od lat najsilniejsze, jednak potencjał z nich wynikający był do tej pory pożytkowany głównie przez nie same. W tym roku rozwinęły jednak swoją funkcję w formie wsparcia zarządczego i marketingowego skierowanego do wszystkich szczebli systemu, realizując Akademię Liderów. Tego typu działania są potrzebne szczególnie w odniesieniu do szczebla lokalnego, na którym odczuwa się coraz mocniejsze zmiany także poza największymi miastami. A warto pokreślić, że wsparcie strategiczne skierowane do parterów to sfera dużej dojrzałości strategicznej, którą warto dostrzegać w kolejnych dyskusjach na temat kondycji tzw. systemu organizacyjnego turystyki, prowadzonych w 2022 roku.

* Wpis dotyczy lokalnego i regionalnego szczebla. Nie biorę pod uwagę POT, która jest przybita do struktur rządowych, a zatem jej działania są podporządkowane innym mechanizmom.

Photo by Ola Kucha on Unsplash