HISTORIA TURYSTYKI, MiASTA I TURYSTYKA, SEMINARIUM MIEJSKIE, ZARZĄDZANIE TURYSTYKĄ

Wojna i dziedzictwo kulturowe: cykl życia funkcji turystycznej Dubrownika

Magda Woźniak, Piotr Zmyślony | 22 czerwca 2014

Altstadt Dubrovnik

To małe miasto, które ze względu na nieprzytomne wręcz bogactwo kulturowe i historyczne nazywane jest perłą Adriatyku, przeżyło zarówno zalew propagandy komunistycznej i turystyki socjalnej, jak i nawałnicę kul z karabinów maszynowych w mrocznych czasach konfliktu bałkańskiego. Obecnie przyjmuje rekordowe liczby turystów i niezliczone potoki wycieczkowiczów, jednak paradoksalnie znajduje się w fazie niegroźnej na razie stagnacji, która być może przejdzie w długotrwałą stabilizację, która Dubrownikowi się po prostu należy.

Dubrownik to blisko 50-tysięczne miasto położone na południu Chorwacji w regionie Dalmacji. Rozciąga się u podnóża wapiennych zboczy Gór Krasu na niewielkim półwyspie u wybrzeży Morza Adriatyckiego. Ze względu na swoje bogactwo kulturowe i historyczne w 1979 roku został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Początki rozwoju gospodarki turystycznej w mieście sięgają początku XX wieku. Pomimo kryzysów wywołanych wojnami, funkcjonowaniem gospodarki centralnie zarządzanej w czasach komunizmu, następował nieprzerwanie jej rozwój – wybudowano wiele hoteli, rozszerzono również działalność biur podróży oraz wzbogacono ofertę turystyczną – m.in. udostępniono turystom mariny. Działania te, w tym także odpowiednia promocja kraju, przyczyniły się do wzrostu dochodów ludzi zajmujących się turystyką. Sektor ten stał się numerem jeden w Dubrowniku, prześcigając nawet przemysł morski. Pod koniec lat 80. liczba udzielonych noclegów wynosiła 2,1 mln rocznie. Można stwierdzić, że do tego czasu miasto przeszło niemal wszystkie fazy cyklu życia turystycznego, osiągając stan dojrzałości, czyli przechodząc z fazy konsolidacji do fazy stagnacji.

TALC-Dubrownik

Lata 1990-1995 to dla Dubrownika szczególnie trudny okres ze względu na wybuch wojny na Bałkanach. Już na jej początku, 5 października 1991 rozpoczęły się ataki artyleryjskie na miasto, a jego oblężenie trwało niemal rok. Nastąpiło dramatycznie szybkie przejście funkcji turystycznej w fazę upadku. Mimo wszystko liczba turystów nie spadła do zera – utrzymywała się na dość wysokim poziomie 116 tysięcy osób, głównie turystów krajowych. Kolejne lata (1992-1993) charakteryzowały się nadal niskim poziomem ruchu turystycznego, ale ciągle nie całkowitym jego spadkiem. Ten czas można by nazwać wojenną fazą eksploracji – turystów było niewielu, baza noclegowa była słabo rozwinięta, dostępność komunikacyjna była znacznie ograniczona głównie przez działania zbrojne.  Czytaj dalej

Zwykły wpis
PUBLIKACJE

Wykorzystanie metod heurystycznych w analizie strategicznej miasta w zakresie rozwoju funkcji turystycznej [publikacja]

Piotr Zmyślony

Streszczenie: W warunkach niedostatku wiarygodnej informacji rynkowej z zakresu społecznych i gospodarczych aspektów rozwoju turystyki oraz braku efektywnych narzędzi umożliwiających przeprowadzenie pełnej analizy strategicznej miasta w zakresie rozwoju funkcji turystycznej, uwzględniającej identyfikację bieżącej oraz prognozowanie przyszłych faz jej rozwoju, konieczne staje się wykorzystanie metod heurystycznych, opartych na ocenie poszczególnych aspektów jej funkcjonowania przez ekspertów reprezentujących biznes turystyczny, zarządzanie publiczne oraz środowisko akademickie. W artykule przedstawiono możliwości wykorzystania metody delfickiej w procesie przeprowadzania analizy strategicznej miasta w postaci analizy wielokryterialnej, opartej na koncepcjach cyklu ewolucji funkcji turystycznej. Użyteczność metody została zweryfikowana w trakcie badań przeprowadzonych w Poznaniu w 2011 roku. W ich wyniku stwierdzono, że zagrożenie wystąpieniem fazy stagnacji jest umiarkowane, natomiast zagrożenie wystąpieniem fazy upadku jest znikome. Określanie bieżącego stanu rozwoju oraz identyfikacja symptomów zmian jest kluczowa dla podejmowania dalszych decyzji i działań adekwatnych do pozycji konkurencyjnej miasta na rynku turystycznym.

Słowa kluczowe: analiza strategiczna, funkcja turystyczna, cykl życia obszaru turystycznego, zarządzanie turystyką, miasto, metody heurystyczne.

Zmyślony P. (2012). Wykorzystanie metod heurystycznych w analizie strategicznej miasta w zakresie rozwoju funkcji turystycznej, w: Współczesne wyzwania dla gospodarki turystycznej, M. Bednarska, G. Gołembski (red.), Zeszyty Naukowe UEP nr 225, 75-98 [PDF].

Zwykły wpis
PUBLIKACJE

Metody identyfikacji wczesnych symptomów kryzysu funkcji turystycznej [publikacja]

Piotr Zmyślony

Streszczenie: Celem artykułu jest określenie zakresu występowania symptomów kryzysu funkcji turystycznej w mieście lub, innymi słowy, zbadanie stopnia niebezpieczeństwa jego wystąpienia, w warunkach braku wyczerpującej i wiarygodnej informacji statystycznej na ten temat. Zakresem przestrzennym badania jest Poznań. Jego wybór stanowi konsekwencję wcześniejszych badań, z których wynika, że turystyka w mieście znajduje się obecnie w fazie późnego rozwoju [Czernek, Zmyślony, 2011; Majewska, 2011]. Według opinii badaczy zajmujących się tematem [m.in. Butler, 1980; Manente, Pechlaner, 2006; van der Borg 1991], właśnie pod koniec tej fazy mogą pojawiać się symptomy późniejszej stagnacji i upadku. Poza tym, z uwagi na burzliwość procesów społeczno-gospodarczych niewykluczona jest zmiana kolejności faz cyklu i nagłe wystąpienie kryzysu.

Realizacja celu wymaga wykorzystania źródeł wtórnych w postaci danych statystycznych dotyczących kształtowania się funkcji turystycznej Poznania, a także, w warunkach niedostatku wyczerpującej informacji, przeprowadzenia badań pierwotnych opartych na metodach heurystycznych w formie ankiety internetowej przeprowadzonej wśród lokalnych ekspertów z zakresu turystyki reprezentujących trzy sfery: zarządzanie publiczne, biznes oraz środowisko akademickie.

Słowa kluczowe: zarządzanie kryzysowe, turystyka miejska, cykl życia destynacji, metody heurystyczne, Poznań.

Zmyślony P. (2012). Metody identyfikacji wczesnych symptomów kryzysu funkcji turystycznej, Zeszyty Naukowe SGH nr 35, Kolegium Gospodarki Światowej, 49-60. [PDF]

Zwykły wpis
PUBLIKACJE

Wykorzystanie koncepcji cyklu życia obszaru turystycznego do zarządzania rozwojem turystyki w mieście [publikacja]

Piotr Zmyślony

Streszczenie: Artykuł poświęcony jest możliwościom wykorzystania koncepcji cyklu życia obszaru turystycznego w procesie programowania rozwoju funkcji turystycznej na obszarach miejskich, szczególnie w zakresie określania wczesnych symptomów stagnacji oraz proponowania strategii wydłużania fazy rozwoju produktu turystycznego miasta. Zagadnienie to zostało omówione na przykładzie miasta Poznania, w którym – pomimo trwającej fazy rozwoju – obecne są pewne negatywne tendencje rozwojowe. Teoretyczną ramą rozważań jest koncepcja cyklu życia obszaru turystycznego R.W. Butlera (1980), a także model rozwoju turystyki w mieście J. van der Borga (1991) oraz model błędnego koła rozwoju turystyki w miastach kulturowych A.P. Russo (2002, 2006). W artykule wykorzystano metody badawcze: krytyczną analizę dostępnych źródeł wtórnych, metody statystyczne oraz analizę opisową.

Słowa kluczowe: funkcja turystyczna, cykl życia obszaru turystycznego, stagnacja, upadek, zarządzanie turystyką, turystyka miejska, konkurencyjność miast i regionów.

Zmyślony P. (2010). Wykorzystanie koncepcji cyklu życia obszaru turystycznego do zarządzania rozwojem turystyki w mieście, w: Konkurencyjność miast i regionów na globalnym rynku turystycznym, red. J. Sala (red.), PWE, Warszawa, 383-399 [PDF].

Zwykły wpis